Czym jest inicjatywa lokalna i kto mo偶e z niej korzysta膰?
Inicjatywa lokalna unormowana zosta艂a w rozdziale 2a ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o dzia艂alno艣ci po偶ytku publicznego i o wolontariacie: od art. 19 b do art. 19 h.
Zgodnie z ustawow膮 definicj膮 inicjatywa lokalna to forma wspó艂pracy mieszka艅ców i jednostek samorz膮du terytorialnego ( gminy) przy realizacji zada艅 publicznych. Jest to jednak forma szczególna, której istot膮 jest „wspólne realizowanie zadania publicznego na rzecz spo艂eczno艣ci lokalnej”.
Inicjatywa lokalna stanowi wi臋c form臋 partycypacji spo艂ecznej: mieszka艅cy wspólnie z samorz膮dem gminnym podejmuj膮 si臋 realizacji zadania publicznego.
Zgodnie z Art. 19b ust. 1 ww. ustawy:
„W ramach inicjatywy lokalnej mieszka艅cy jednostki samorz膮du terytorialnego bezpo艣rednio, b膮d藕 za po艣rednictwem organizacji pozarz膮dowych, lub podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 mog膮 z艂o偶y膰 wniosek o realizacj臋 zadania publicznego do jednostki samorz膮du terytorialnego, na terenie której maj膮 miejsce zamieszkania lub siedzib臋.”
(Kryterium tego, kto mo偶e by膰 wnioskodawc膮, jest wi臋c miejsce zamieszkania, a nie zameldowania).
Inicjatywa lokalna pozwala na wykorzystanie lokalnego potencja艂u spo艂ecznego i ludzkiego, daj膮c szans臋 realizacji cennych przedsi臋wzi臋膰 na rzecz podniesienia poziomu 偶ycia ludziom, którzy nie zawsze s膮 zorganizowanymi np. w formie stowarzyszenia lub fundacji.
Inicjatywa lokalna mo偶e stanowi膰 swoisty katalizator aktywizacji spo艂ecznej.
W praktyce oznacza to, i偶 formalnie ju偶 dwie osoby mog膮 z艂o偶y膰 wniosek o inicjatyw臋. Mieszka艅cy mog膮 te偶 wyst膮pi膰 z wnioskiem o inicjatyw臋 lokaln膮 za po艣rednictwem organizacji pozarz膮dowej lub podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy o po偶ytku.
Uwaga! Rola organizacji pozarz膮dowych polega na wyst臋powaniu w imieniu mieszka艅ców. Oznacza to, 偶e wniosek nadal przygotowuj膮 mieszka艅cy, a dana organizacja jest jedynie ich przedstawicielem wobec w艂adz publicznych.
Inicjatywa lokalna jako narz臋dzie partycypacyjne ma s艂u偶y膰 realizacji konstytucyjnej zasady pomocniczo艣ci, która zak艂ada, 偶e je偶eli mieszka艅cy, sami lub w formach zorganizowanych, mog膮 realizowa膰 zadania publiczne, to samorz膮d tworzy warunki, w tym finansowe, do ich realizacji. Czyli przedmiotowy mechanizm pozwala, by gmina, mieszka艅cy (ewentualnie reprezentuj膮ce ich organizacje pozarz膮dowe) mog艂y wspólnie planowa膰 realizacj臋 zada艅 publicznych, co pozwoli faktyczne zaspokaja膰 potrzeby spo艂eczne. Bezpo艣rednio wi膮偶e si臋 to wi臋c ze skuteczno艣ci膮 dzia艂a艅 oraz z racjonalnym dysponowaniem 艣rodkami publicznymi.
Czego mo偶e dotyczy膰 inicjatywa lokalna?
Podstaw膮 inicjatywy lokalnej jest wniosek kierowany przez grup臋 mieszka艅ców (samodzielnie albo za po艣rednictwem organizacji pozarz膮dowej) do Urz臋du Miasta i Gminy Radzymin o wsparcie realizacji zadania publicznego w zakresie ustalonym ustaw膮.
Podstawa do uruchomienia inicjatywy lokalnej jest identyfikacja problemu, którym chc膮 zaj膮膰 si臋 mieszka艅cy. Zgodnie z ustaw膮 katalog spraw, które mog膮 by膰 przedmiotem inicjatywy lokalnej jest zamkni臋ty i dotyczy膰 mo偶e:
1) dzia艂alno艣ci wspomagaj膮cej rozwój wspólnot i spo艂eczno艣ci lokalnych, obejmuj膮cej w szczególno艣ci budow臋, rozbudow臋 lub remont dróg, kanalizacji, sieci wodoci膮gowej, budynków oraz obiektów architektury stanowi膮cych w艂asno艣膰 jednostek samorz膮du terytorialnego;
2) dzia艂alno艣ci charytatywnej;
3) podtrzymywania i upowszechniania tradycji narodowej, piel臋gnowania polsko艣ci oraz rozwój 艣wiadomo艣ci narodowej, obywatelskiej i kulturowej;
4) dzia艂alno艣ci na rzecz mniejszo艣ci narodowych i etnicznych oraz j臋zyka regionalnego
5) kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego;
6) promocji i organizacji wolontariatu;
7) edukacji, o艣wiaty i wychowania;
8) dzia艂alno艣ci w sferze kultury fizycznej i turystyki;
9) ochrony przyrody, w tym zieleni w miastach i wsiach;
10) porz膮dku i bezpiecze艅stwa publicznego;
11) rewitalizacji.
Uwaga! Mieszkaniec musi posiada膰 pe艂n膮 zdolno艣膰 do czynno艣ci prawnych. czyli osobami uprawnionymi do sk艂adania wniosków s膮 tylko osoby , które uko艅czy艂y 18 rok 偶ycia.
Podstawy prawne inicjatywy lokalnej w Gminie Radzymin
• ustawa o dzia艂alno艣ci po偶ytku publicznego i o wolontariacie;
• corocznie uchwalane programy wspó艂pracy gminy z organizacjami pozarz膮dowymi i innymi podmiotami prowadz膮cymi dzia艂alno艣膰 po偶ytku publicznego;
• uchwa艂a Rady Miejskiej w Radzyminie Nr 299/XXVII/2016 z dnia 26 wrze艣nia 2016 roku w sprawie okre艣lenia trybu i szczegó艂owych kryteriów oceny wniosków o realizacj臋 zadania publicznego w ramach inicjatywy lokalnej (Dz. Urz. Woj. Maz. z dnia 11 pa藕dziernika 2016 r. poz. 8730 ze zm.);
• Zarz膮dzenie Nr 0050.4.2017 Burmistrza Radzymina z dnia 29.05.2017 r. w sprawie okre艣lenia procedury realizacji zada艅 publicznych w ramach inicjatywy lokalnej i regulaminu pracy zespo艂u do oceny wniosków w ramach inicjatywy lokalnej.
Finansowanie inicjatywy lokalnej
Procedura inicjatywy lokalnej nie zak艂ada transferu 艣rodków finansowych na rzecz wnioskodawcy, a jedynie wsparcie merytoryczne i rzeczowe oraz bezpo艣rednie finansowanie zadania publicznego. Tak wi臋c w ramach inicjatywy lokalnej nie ma miejsca bezpo艣rednie przekazywanie mieszka艅com pieni臋dzy z bud偶etu na wskazany cel. Czyli Gmina nie przekazuje dotacji, ale realizuje zadanie publiczne z wspólnie ze spo艂eczno艣ci膮 lokaln膮 i sama bezpo艣rednio pokrywa w艂asne koszty.
Mieszka艅cy sk艂adaj膮cy wniosek o realizacj臋 inicjatywy lokalnej musza uruchomi膰 swoje w艂asne zasoby, które winny by膰 komplementarne wobec zasobów gminy. Najwa偶niejszym elementem tego narz臋dzia jest to , 偶e w jego ramach mieszka艅cy nie tylko przedstawiaj膮 pomys艂 na konkretne przedsi臋wzi臋cie , ale równie偶 deklaruj膮 wspó艂udzia艂 w realizacji.
Burmistrz, dokonuj膮c oceny wniosku, bierze pod uwag臋 ustalone szczegó艂owe kryteria oceny wniosku oraz jego celowo艣膰 z punktu widzenia potrzeb spo艂eczno艣ci lokalnej.
Przy ocenie wniosku brane s膮 pod uwag臋 nast臋puj膮ce kryteria:
• rodzaj zadania publicznego z uwzgl臋dnieniem celowo艣ci z punktu widzenia potrzeb spo艂eczno艣ci lokalnej
• zakres i rodzaj zaanga偶owania wnioskodawcy w realizacje inicjatywy lokalnej:
- zadeklarowany wk艂ad pracy spo艂ecznej,
- wk艂ad rzeczowy,
- wysoko艣膰 udzia艂u finansowego.
Po rozpatrzeniu wniosku, Burmistrz przyjmuje go do realizacji lub odrzuca z podaniem uzasadnienia. W przypadku przyj臋cia wniosku do realizacji, gmina zawiera umow臋 z wnioskodawc膮 o realizacj臋 inicjatywy lokalnej, która w sposób szczegó艂owy okre艣la:
- zakres i przedmiot zadania publicznego oraz termin jego realizacji,
- udzia艂 wnioskodawcy oraz gminy w realizacji przedsi臋wzi臋cia,
- sposób finansowania zadania publicznego,
- sposób kontroli,
- inne niezb臋dne uzgodnienia.
Umowa ma charakter umowy cywilnoprawnej.
Samorz膮d Gminy Radzymin zabezpiecza w bud偶ecie 艣rodki na realizacj臋 zada艅 z inicjatywy lokalnej.
Kto przyjmuje wnioski?
Adresatem inicjatywy jest bezpo艣rednio organ wykonawczy gminy, a wi臋c wniosek sk艂ada si臋 do Burmistrza Radzymina.
Tryb sk艂adania i opiniowania wniosku okre艣la Zarz膮dzenie Nr 0050.4.2017 Burmistrza Radzymina z dnia 29.05.2017 r. w sprawie okre艣lenia procedury realizacji zada艅 publicznych w ramach inicjatywy lokalnej i regulaminu pracy zespo艂u do oceny wniosków w ramach inicjatywy lokalnej.
W zwi膮zku z okre艣leniem trybu sk艂adania wniosku, nale偶y jednak pami臋ta膰 o charakterze wniosku o inicjatywie lokalnej, który jest wnioskiem w rozumieniu Kodeksu post臋powania administracyjnego. Oznacza to, 偶e nawet je艣li wnioskodawca z艂o偶y go do innego podmiotu ni偶 wskazany w uchwale, musi by膰 on przekazany do w艂a艣ciwego urz臋du i rozpatrzony z uwzgl臋dnieniem przepisów KPA.
Kryteria oceny wniosków
Przyj臋te w wymienionej wy偶ej Uchwale Rady Miejskiej w Radzyminie, kryteria oceny wniosku. uwzgl臋dniaj膮 przede wszystkim wk艂ad pracy spo艂ecznej w realizacj臋 inicjatywy lokalnej. Oznacza to, 偶e zaanga偶owanie pracy spo艂ecznej jest oceniane najwy偶ej przy rozpatrywaniu wniosków.
Okre艣lone kryteria to w szczególno艣ci:
1. celowo艣膰 realizacji inicjatywy z punktu widzenia potrzeb spo艂eczno艣ci lokalnej;
2. zaanga偶owanie spo艂eczne w realizacj臋 inicjatywy (wk艂ad pracy spo艂ecznej w realizacj臋 inicjatywy lokalnej);
4. Wysoko艣膰 艣rodków w艂asnych (finansowych, rzeczowych) inicjatora;
5. Szacunkowa liczba osób, którym b臋dzie s艂u偶y膰 inicjatywa.
Przyj臋ta w procedura pozwala na ocen臋, czy dane zadanie faktycznie wpisze si臋 w zadania publiczne gminy i zdiagnozowane potrzeby spo艂eczn3e.
Uwaga! Deklaracja zaanga偶owania mieszka艅ców w wykonanie okre艣lonych zada艅 przy realizacji inicjatywy lokalnej musi by膰 traktowana jako konkretne zobowi膮zanie. Mieszka艅cy musz膮 mie膰 艣wiadomo艣膰 偶e ich deklaracje s膮 wi膮偶膮ce i w chwili przedstawienia samorz膮dowi wniosku o realizacj臋 inicjatywy stanowi膰 b臋d膮 przedmiot oceny, który wp艂ywa na to, czy samorz膮d zaanga偶uje si臋 we wspó艂prac臋 przy realizacji zadania, czy te偶 nie.
Umowa o realizacj臋 inicjatywy
Wniosek oceniany jest w oparciu o przyj臋te w uchwale kryteria. Ostateczne przyj臋cie wniosku rozpoczyna prace nad przygotowaniem umowy o realizacj臋 zadania we wspó艂pracy mi臋dzy mieszka艅cami a gmin膮. Prace nad umow膮 poprzedza wspólne opracowanie dokumentów, a przede wszystkim harmonogramu i bud偶etu, stanowi膮cych za艂膮cznik do umowy. Charakter dokumentów wskazanych jest oczywi艣cie uzale偶niony od charakteru zadania publicznego.
Umowa o realizacj臋 zadania publicznego w trybie inicjatywy lokalnej jest umow膮 cywilnoprawn膮, do której maj膮 zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego. Oznacza to, 偶e wszystkie kwestie nieuwzgl臋dnione w ustawie podlegaj膮 regulacjom tego Kodeksu.
Prawo kontroli realizacji zadania publicznego
W tym zakresie prawo kontroli ze strony gminy obejmuje:
- faktyczne wykonywanie zadania;
- sposób zaanga偶owania i jego zgodno艣膰 z umow膮.
Kontrola ze strony samorz膮du wi膮偶e si臋 z odpowiedzialno艣ci膮 za zadanie i efektywne wykorzystanie 艣rodków i rzeczy pozostaj膮cych w jego dyspozycji.
Szczegó艂owych informacji na temat realizacji zada艅 publicznych w ramach inicjatywy lokalnej udziela
Halina Grzelak – Referat Partycypacji i Polityki Spo艂ecznej w Urz臋dzie Miasta i Gminy Radzymin , Pl T. Ko艣ciuszki 2, pok. nr 34
tel. 22 667 68 52
tel. kom. 600 933 916
e- mail: hgrzelak@radzymin.pl
Opracowanie: Halina Grzelak – Referat Partycypacji i Polityki Spo艂ecznej
FORMULARZ WNIOSKU O REALIZACJ臉 ZADANIA PUBLICZNEGO W RAMACH INICJATYWY LOKALNEJ Zarz膮dzenie Nr 0050.47.2017 Burmistrza Radzymina z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie okre艣lenia procedury realizacji zada艅 publicznych w ramach inicjatywy lokalnej i regulaminu pracy zespo艂u do oceny wniosk贸w w ramach inicjatywy lokalnej Uchwa艂a Nr 399/XXXV/2017 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 27 marca 2017 r. w sprawie zmiany Uchwa艂y Nr 299/XXVII/2016 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 26 wrze艣nia 2016 r. w sprawie okre艣lenia trybu i szczeg贸艂owych kryteri贸w oceny wniosk贸w o re Zarz膮dzenie Nr 0050.79.2016 Burmistrza Radzymina z dnia 16 czerwca 2016 r. w sprawie przeprowadzenia konsultacji spo艂ecznych z organizacjami pozarz膮dowymi i podmiotami okre艣lonymi w art. 3 ust. 3 ustawy o dzia艂alno艣ci po偶ytku publicznego i o wolont Zarz膮dzenie Nr 0050.80.2016 Burmistrza Radzymina z dnia 16 czerwca 2016 r. w sprawie przeprowadzenia konsultacji spo艂ecznych dotycz膮cych projektu uchwa艂y w sprawie okre艣lenia trybu i szczeg贸艂owych kryteri贸w oceny wniosk贸w o realizacj臋 zadania pu Uchwa艂a Nr 299/XXVII/2016 w sprawie okre艣lenia trybu i szczeg贸艂owych kryteri贸w oceny wniosk贸w o realizacj臋 zadania publicznego w ramach inicjatywy lokalnej |
